Từ 1946 đến 1995, nhà nghiên cứu Trần Đình Hượu đã giảng dạy tại Đại học tổng hợp Hà Nội, Đại học Văn hoá (Hà Nội) và Đại học tổng hợp thành phố Hồ Chí Minh những chuyên đề hoặc bài giảng về tư tưởng Đông Á cổ đại và trung, cận đại. Ông có ý định xuất bản những nội dung kiến thức này thành một cuốn sách riêng với tính cách một giáo trình đại học, nhưng cho đến khi ông mất, đề tài này còn chưa được thực hiện.

Một số sinh viên cũ chúng tôi muốn thực hiện ý định nói trên của thầy Trần Đình Hượu, nhưng cho đến nay chưa tìm được bản thảo giáo trình nói trên trong di cảo của nhà nghiên cứu. Chúng tôi đành theo một hướng khác là tìm cách khôi phục các bài giảng thông qua vở ghi của sinh viên, học viện, hoặc thông qua một số băng ghi âm mà một vài cơ quan nghiên cứu còn lưu giữ.

Ở cuốn sách này, dưới nhan đề chung Các bài giảng về tư tưởng phương Đông, chúng tôi đưa in bản ghi hai bài giảng của thầy Trần Đình Hượu:

1. Tư tưởng Nho gia và Lão Trang là bài giảng chuyên đề cho sinh viên ngữ văn năm thứ tư, khoá IX (1964-1968) Đại học Tổng hợp Hà Nội; thầy Hượu giảng chuyên đề này vào năm 1967. Bài ghi tại lớp mà tôi còn lưu giữ được gồm 130 trang sổ tay khổ 12 x 19 cm.

2. Nho giáo và Nho giáo ở Việt Nam là bài giảng tại Viện nghiên cứu văn hoá nghệ thuật (thuộc bộ văn hoá) tháng 5 và tháng 6-1991. Tư liệu còn lại gồm 6 băng ghi âm (cassett) được Viện cho gỡ băng ghi lại hồi đầu năm 2000. Nhà báo Nguyễn Hoà có dự nghe bài giảng này đã cung cấp cho chúng tôi các đề mục dàn bài của diễn giả và một số đoạn nối giữa các băng thu ghi âm