Khoa-học quan-sát chỉ tay đã có phát minh tử đời thượng cổ và có nhiều bực hiện triết như Aristote, Galien, Ptolémée, Nélan- chton, Paracelte, vân vân..., đều có khảo- cứu và thực nghiệm nó rồi.
Về sau, trải qua dưới quyền độc-tải chuyển chế của các đời quân chủ và dưới đời loạn- ly phong-kiến nó bị khép vào các món bản- môn tã-đạo nên phải bịlu là trong một thời. gian khá lâu, vì vậy mà sự tấn hóa của nó phải ngưng trệ.