Với vai trò là vũ khí tư tưởng sắc bén của Đảng và Nhà nước, báo chí cách mạng Việt Nam luôn gắn bó, đồng hành với sự nghiệp của Đảng và dân tộc; là cầu nối giữa Đảng, Nhà nước với nhân dân, là phương tiện quan trọng tuyên truyền phát triển kinh tế - xã hội, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc; là diễn đàn để nhân dân tham gia xây dựng Đảng, quản lý xã hội. Sau hơn 30 năm tiến hành công cuộc đổi mới do Đảng ta khởi xướng và lãnh đạo, đất nước ta đã giành được những thắng lợi to lớn, có ý nghĩa lịch sử, nhiều lĩnh vực có dấu ấn nổi bật. Kinh tế tăng trưởng nhanh, sức cạnh tranh, tiềm lực và quy mô của nền kinh tế được nâng cao; công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng, xây dựng hệ thống chính trị, công tác đấu tranh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực có chuyển biến mạnh mẽ, có bước đột phá và đạt nhiều kết quả. An ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội được bảo đảm, độc lập, chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ được giữ vững, uy tín và vị thế trên trường quốc tế ngày càng được nâng cao, hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng. Bên cạnh đó, chúng ta cũng đang phải đối mặt với nhiều nguy cơ và thách thức như: nguy cơ tụt hậu xa hơn về kinh tế so với nhiều nước trong khu vực và trên thế giới; nguy cơ “diễn biến hòa bình” của các thế lực thù địch; tình trạng suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống trong một bộ phận cán bộ, đảng viên; sự tồn tại và diễn biến phức tạp của tệ quan liêu, tham nhũng, lãng phí, v.v.. Những thời cơ, thuận lợi và khó khăn, thách thức trong giai đoạn hiện nay đòi hỏi người làm báo phải giữ vững bản lĩnh chính trị, thực hiện nghiêm trách nhiệm xã hội, nghĩa vụ công dân, trau dồi đạo đức nghề nghiệp để hoàn thành nhiệm vụ chính trị, đóng góp xứng đáng vào công cuộc đổi mới, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.

Dù kết quả đạt được là đáng ghi nhận song hoạt động của các cơ quan báo chí vẫn còn có những hạn chế, khuyết điểm. Có lúc, có nơi, sự chỉ đạo của cấp ủy đảng, sự quản lý của cơ quan nhà nước chưa theo kịp quy mô, tốc độ phát triển và tình hình thực tế của hoạt động báo chí. Không ít cơ quan báo chí thiếu nhạy bén chính trị, chưa thực hiện đúng tôn chỉ, mục đích và chưa làm tốt chức năng định hướng dư luận, thậm chí còn có sản phẩm báo chí sai định hướng chính trị, tư tưởng, gây tác hại cho đời sống xã hội, vi phạm chỉ đạo, định hướng của Đảng, pháp luật của Nhà nước, làm suy giảm uy tín, niềm tin của Đảng, Nhà nước và nhân dân đối với báo chí. Một số cơ quan báo chí đưa thông tin thiếu chân thực, khách quan, làm dư luận hiểu chưa đúng, thậm chí có cái nhìn phiến diện, sai lệch vấn đề. Một số cơ quan báo chí chưa quan tâm đến việc đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch, chống phá Đảng và Nhà nước; các thông tin xấu độc. Có cơ quan báo chí còn nặng về khai thác các vụ việc tiêu cực mà chưa quan tâm đúng mức đến tuyên truyền, biểu dương các điển hình tiên tiến, cổ vũ các phong trào thi đua yêu nước, thiếu hài hòa giữa “xây” và “chống”. Khuynh hướng “thương mại hóa” hoặc để tư nhân đứng sau thao túng có xu hướng gia tăng cần phải được nhận diện, cảnh báo và có giải pháp ngăn chặn. Cá biệt còn có cơ quan báo chí, nhà báo thiếu trách nhiệm chính trị, vi phạm đạo đức nghề nghiệp. Người đứng đầu một số cơ quan báo chí buông lỏng quản lý nội dung thông tin, quản lý đội ngũ phóng viên, biên tập viên, cộng tác viên, chỉ coi trọng chức năng giải trí, thị hiếu tầm thường mà xem nhẹ chức năng chính trị, tư tưởng, định hướng văn hóa, thẩm mỹ, thậm chí lợi dụng báo chí để mưu lợi cá nhân. Việc tiếp cận công nghệ làm báo hiện đại còn có những bất cập...

Những khuyết điểm, yếu kém của các cơ quan báo chí nêu trên có một phần nguyên nhân là chưa coi trọng đúng mức công tác xây dựng Đảng. Vai trò của tổ chức đảng trong một số cơ quan báo chí mờ nhạt, cán bộ, đảng viên chưa thật sự giữ vai trò tiên phong, gương mẫu. Trách nhiệm chính trị, tính chiến đấu của một số đảng viên và người đứng đầu cơ quan báo chí chưa được đề cao. Nhiều cơ quan báo chí chỉ quan tâm công việc chuyên môn, không thực hiện nghiêm túc công tác xây dựng Đảng, coi nhẹ sinh hoạt chính trị, tư tưởng, chưa chấp hành tốt chế độ sinh hoạt đảng bộ, chi bộ. Sinh hoạt chi bộ còn hình thức, đơn điệu, lồng ghép, thiếu chiều sâu, chưa giải quyết triệt để các vấn đề về tư tưởng phát sinh ngay tại đảng bộ, chi bộ. Cần phải khẳng định, để đáp ứng tốt yêu cầu nhiệm vụ chính trị, việc quan tâm, tăng cường công tác xây dựng Đảng trong các cơ quan báo chí là yêu cầu khách quan, cấp thiết, có ý nghĩa vô cùng quan trọng. Tổ chức đảng tại các cơ quan báo chí phải thật sự là hạt nhân chính trị, bảo đảm giữ vững định hướng tư tưởng của mỗi tờ báo, làm cho báo chí phát triển đúng hướng; đồng thời bảo đảm quyền tự do sáng tạo của báo chí, giúp báo chí hoàn thành tốt trách nhiệm của mình.

Kỷ niệm 90 năm Ngày thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam (3/2/1930- 3/2/2020) và chuẩn bị Đại hội đảng bộ các cấp tiến tới Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng, từ thực tiễn công tác lãnh đạo, chỉ đạo báo chí ở Việt Nam, trước những đổi thay, thách thức lớn đối với báo chí hiện nay, việc tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác báo chí, tăng cường công tác xây dựng Đảng trong các cơ quan báo chí là một đòi hỏi cấp thiết, một nhiệm vụ quan trọng, cần được các cơ quan, đơn vị thực hiện nghiêm túc, hiệu quả, góp phần thực hiện thắng lợi nhiệm vụ chính trị của mỗi cơ quan báo chí trong tình hình mới.

Đáp ứng đòi hỏi và yêu cầu đó, Ban Tuyên giáo Trung ương Đảng chủ trì, phối hợp với Đảng ủy Khối các cơ quan Trung ương, Báo Nhân Dân, Đài Truyền hình Việt Nam tổ chức Hội thảo khoa học: “Tăng cường công tác xây dựng Đảng trong các cơ quan báo chí. Ban Tuyên giáo Trung ương Đảng và Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật đã tổng hợp, sắp xếp các bài tham luận trong Hội thảo thành cuốn sách Tăng cường công tác xây dựng Đảng trong các cơ quan báo chí. Cuốn sách phản ánh khá đầy đủ, chân thực về công tác xây dựng Đảng trong các cơ quan báo chí, đề xuất những giải pháp thiết thực nhằm đáp ứng yêu cầu lãnh đạo, chỉ đạo hoạt động báo chí trong tình hình hiện nay. Xin giới thiệu cuốn sách với bạn đọc.

Tháng 10 năm 2020
NHÀ XUẤT BẢN CHÍNH TRỊ QUỐC GIA SỰ THẬT