Trần Nhân Tông (1258 - 1308), tên huý Trần Khâm, là một ông vua, anh hùng dân tộc, một lãnh tụ tôn giáo, một nhà tư tưởng nhưng cũng đồng thời là một tác gia văn học đặc sắc. số lượng tác phẩm của ông tuy không nhiều nhưng đa dạng về thể loại, sâu sắc về ý tứ, đẹp đẽ về ngôn từ, đặc biệt là đóng góp của ông trong việc khởi đầu cho dòng văn học viết bằng tiếng Việt vớinhững bài phú Nôm độc đáo.

Văn chương của ông có sự thống nhất chặt chẽ giữa chất Thiền và chất thơ, giữa hùng văn và trữ tình. Nghiên cứu văn chương của ông từ trước tới nay, hoặc người ta thiên về khai thác chúng với tư cách tư liệu để khám phá tư tưởng Thiền, hoặc nghiên cứu văn chương theo những tiêu chí phản ánh hiện thực. Dầu là cách tiếp cận nào thì cũng đều chưa đưa tới sự hiểu biết đầy đủ và chân thực giá trị và đặc sắc văn chương của ông.

Cuốn sách là tập hợp một số bài mang tính nghiên cứu trường hợp về các tác phẩm văn chương của Trần Nhân Tông. Tác giả triển khai một cách tiếp cận mới, giải mã Thiền từ góc độ hình tượng văn học và giải mã văn học từ góc độ tích hợp Thiền và thi. Cách làm này hy vọng đưa lại một sự khám phá và sự cảm thấu mới về di sản văn chương cũ, cũng hy vọng làm rõ một số vấn đề đặc trưng văn học Phật giáo thời Trần mà Trần Nhân Tông là một trường hợp tiêu biểu.