Giáo sư Trần Đức Thảo thuộc số những trí thức Việt Nam được người nước ngoài đọc và hiểu nhiều hơn là người đồng bào của mình. Đó vừa là một vinh hạnh vừa là một thiệt thòi của dân tộc. Sự ra đi lặng lẽ của Ông từ phương trời Tây xa xôi, năm 1993, như một sự kiện làm “chạnh lòng non nước”. Gần đây, sau khi Đại học Quốc gia Hà Nội tổ chức Lễ tiếp nhận Giải thưởng Hồ Chí Minh về khoa học và lập Quỹ Học bổng Trần Đức Thảo, đặc biệt là sau khi Nhà xuất bản Đại học Quốc gia Hà Nội xuất bản lần đầu tiên bản tiếng Việt của hai công trình triết học nổi tiếng: “Sự hình thành con người”, “Hiện tượng học và chủ nghĩa duy vật biện chứng", một lần nữa, sinh viên, giảng viên, cán bộ nghiên cứu các ngành khoa học xã hội và nhân văn cùng đông đảo độc giả lại sôi nổi truyền tụng các giải thoại rồi đàm luận về thân thế, cuộc đời Ông.

Để tránh những hiểu nhầm và sự đồn thổi không đáng có trong dư luận, với mong muốn tại hiện diện mạo tinh thần một nhà khoa học chân chính, chung tôi tổ chức bán thảo cuốn sách này.

Đây là cuốn sách tập hợp nhiều bài viết của các nhà báo, nhà văn, nhà khoa học trong và ngoài nước về CS. Trần Đức Thảo