Chiếc áo len xanh

Hôm nay một người bạn đồng nghiệp cũ khoe tấm ảnh thời phổ thông của cô ấy, tôi nhận ra điểm quen thuộc trên tấm hình chân dung kỷ niệm của bạn, đến độ tôi có cảm giác nao nao ùa về. Đó là chiếc áo khoác len xanh mà bạn tôi mặc vào thời ấy, đồng phục của học sinh Đà Lạt cùng các huyện lân cận, một ký ức đẹp cho những ai đang bôn ba hay sống trên miền đất khác.
Nghĩ về chiếc áo khoác len xanh, tôi lại nhớ cặp tình nhân học trò tình tứ năm nào. Chỉ có điều, áo len của đôi tình nhân đó mang màu sắc khác, cốt để phân biệt trường phổ thông năng khiếu tỉnh so với các trường đại trà còn lại, điều này tôi nghĩ thực tình không cần phải thế, nhưng cứ cho rằng đôi khi cuộc sống vẫn cần có sự phân biệt.
Cũng thật khiếm khuyết nếu như nói về những kỷ niệm với Đà Lạt mà lại không nhắc về màu áo len xanh. Chiếc áo len ấy trở thành thứ ký ức không thể tách rời với những người Đà Lạt, hay những người từng học ở đó, mà hết thảy đều muốn hoài niệm về một thời tươi đẹp, trong sáng.
Suốt những năm tôi học ở Đà Lạt, mẹ tự tay đan áo cho anh em tôi. Mẹ là người cẩn thận, mẹ nói áo tự đan mặc bền hơn và hợp với dáng người của mỗi đứa, áo mua ngoài chợ chỉ được một thời gian là hỏng hết, sợi len xác xơ, đường may ở tay áo, cổ áo sẽ nhanh chóng tuột chỉ, kiểu may lại đơn giản. Chiếc áo đầu tiên của tôi là áo len lông, màu xanh đại dương. Chiếc áo của tôi khá khác biệt so với các bạn trong lớp, bởi các bạn chủ yếu mặc màu xanh sẫm, loại len trơn và đa phần được mua ở ngoài. Có lẽ

nhiều người không tin, đó là chiếc áo mà tôi đã mặc từ lớp Một đến lớp Năm. Chiếc áo đã đi vào trong cả giấc mơ của tôi. Nó là một chiếc áo cực kỳ tốt, dù đã giãn theo năm tháng tôi mặc, nhưng suốt thời tiểu học, nó chưa bị rách hay bị thủng, dù chỉ là một đường nhỏ. Tôi còn nhớ cảm giác vô cùng ấm khi mặc nó vào. Nó trở thành điều gì đó thiêng liêng với tôi, riêng tôi. Có lần tôi đã hỏi mẹ còn giữ chiếc áo đó không, mẹ nói mọi thứ đều để ở Đà Lạt nhưng chiếc áo đó thì không biết còn hay đã bỏ đi.
Ban đầu em tôi cũng có chiếc áo như thế, nhưng vì nó không mặc được áo len lông nên mẹ đan cho nó cái khác, loại len trơn thông thường. Nhìn chung áo len lông rất ít đứa học sinh nào mặc, nhưng tôi lại thích nó, dù phải thú thật cảm giác mặc len trơn thoải mái hơn. Có lẽ vì trong chừng mực nào đó, tôi vẫn thích sự khác biệt khi đứng cùng tụi bạn, ít nhất là về chiếc áo. Phải nói, những chiếc áo len xanh của học sinh phố núi là hình ảnh không phải hiếm, nhưng vẫn có thể xem là “đặc sản” trong loạt trang phục của dân bản xứ, nhất là với thời tiết Đà Lạt, mặc một chiếc áo len ở ngoài không chỉ mang lại hơi ấm mà nó còn hài hòa với cảnh sắc. Vì vậy mà mỗi lần về thăm thành phố, tôi thích ngắm nhìn nữ sinh trung học mặc áo len cùng với áo dài bên trong, dù như vậy sẽ làm giảm đi nét đẹp của bộ áo dài nhưng nó có gì đó đặc biệt, kỳ lạ. Không bàn đến sự phối màu giữa áo dài trắng và áo len xanh, không nói về sự hấp dẫn hình thể của phái đẹp, khi nhìn các thiếu nữ trong bộ đồng phục tôi liên tưởng ngay đến những cái cây. Ví dụ rõ ràng thân cây tùng chẳng hạn, phần trên được phủ đều lá với mật độ dày đặc, bên dưới lộ ra thân cây. Giống như vậy, những thiếu nữ khoác lên thân mình chiếc áo len xanh, còn lại là màu trắng của tà áo dài bên dưới. Chỉ có hai màu đều đặn, xanh trên – trắng dưới.
Vẫn về những chiếc áo len, không chỉ riêng màu đồng phục

của học sinh phổ thông Đà Lạt mới làm tôi xao xuyến. Ngay cả chiếc áo len của mẹ, của những người phụ nữ bán bắp nướng bên hồ, các cô gái bản xứ, những cụ già tuổi đã xế bóng - khi họ khoác vào lớp áo len đều toát lên vẻ gì đó vô cùng thu hút. Tôi nhớ những chiếc áo khoác len mỏng, áo cao cổ bằng len của mẹ, khi mẹ mặc chúng nét mềm mại ở mẹ được tôn lên.
Lẽ dĩ nhiên, tôi không khỏi mê mẩn các cô gái xinh đẹp bận lên mình chiếc áo len cổ lọ, dù chúng có là màu gì thì những chiếc áo như thế đều rất tuyệt. Tôi đã từng không chớp mắt chỉ vì một người con gái duyên dáng vận chiếc áo cổ lọ màu trắng. Giờ tôi mới nhớ ra, chính người con gái đi tìm gã họa sĩ bí ẩn – người đàn ông của đời chị cũng đã làm tôi ấn tượng với chiếc áo chị mặc, nó làm tôi thật sự xao xuyến.
Chiếc áo len của cô bạn đồng nghiệp đã gợi cho tôi những hình ảnh về một Đà Lạt ấm áp, duyên dáng, sâu thẳm. Rồi cũng chính nó, tôi lại thấy nỗi khao khát trở về nơi mình đã sinh ra càng lúc càng xa.