Thiên văn học là khoa học ra đời sớm vào bậc nhất và ngày nay vẫn là một mũi nhọn của khoa học hiện đại. Quá trình hình thành và phát triển như vậy tự nói lên sức sống và ý nghĩa to lớn đối với cuộc sống của khoa học này.
Những gì đã khảo sát nghiên cứu trong hàng ngàn năm qua tuy đã có những thành quả rất đa dạng được áp dụng kỳ diệu trong đời sống, nhưng vũ trụ - phòng thí nghiệm thiên nhiên vô tận vẫn luôn luôn là nguồn gợi cảm sáng tạo, là đối tượng thử thách trí tuệ của con người.
Trong vài thập niên qua, kể từ khi có những kính phản xạ không lò (dường kính 8 mét, 10 mét), có các hệ kính vô tuyến giao thoa đồ sộ và đặc biệt vào những năm 90 khởi đầu bằng kinh không gian Hubble và những chuyến bay của các trạm vũ trụ lên nhiều hành tinh, loài người có khả năng nhìn sâu vào vũ trụ (trên 10 tỷ năm ánh sáng), đã có phương tiện do cực kỳ chính xác (như do bức xạ tàn dư vũ trụ 2,735 K), dã "nhận diện" chi tiết hơn nhiều loại thiên thể, trong đó có các hành tinh ở ngoài hệ Mặt Trời (cách ta hàng chục, hàng trăm năm ánh sáng)...
Được sự gợi ý và khích lệ của Hội Thiên văn Vũ trụ Việt Nam, Nhà xuất bản Khoa học và Kỹ thuật tổ chức xuất bản cuốn từ diễn này nhằm đáp ứng kịp thời nhu cầu hiểu biết về vũ trụ những kiến thức khoa học không thể thiếu trong hành trang của con người vào thế kỷ 21.
Các thuật ngữ liên quan đến thiên văn học, vũ trụ học đều được giải thích. Các vấn đề cơ bản được trình bày cặn kẽ, ngoài định nghĩa thông thường còn có phần giới thiệu phương pháp khảo sát, có phần dẫn chứng các kết quả quan trắc, có phần gợi mở nâng cao. Do vậy cuốn sách này không chỉ phục vụ cho công tác giảng dạy, học tập, nghiên cứu chuyên ngành mà là một tài liệu phổ biến, tham khảo cho các ngành khoa học khác kể cả khoa học xã hội và nhân văn.
Tham gia biên soạn có các nhà thiên văn kỳ cựu trong và ngoài nước, và một số nhà khoa học giàu kinh nghiệm. Hy vọng cuốn từ điển này sẽ đáp ứng được yêu cầu của đông đảo bạn đọc. Để lần tái bản được tốt hơn, xin đề nghị bạn dọc vui lòng góp ý, thư gửi theo địa chỉ : Ban Từ điển, Nhà xuất bản Khoa học và Kỹ thuật 70 Trần Hưng Đạo, Hà Nội.
Những gì đã khảo sát nghiên cứu trong hàng ngàn năm qua tuy đã có những thành quả rất đa dạng được áp dụng kỳ diệu trong đời sống, nhưng vũ trụ - phòng thí nghiệm thiên nhiên vô tận vẫn luôn luôn là nguồn gợi cảm sáng tạo, là đối tượng thử thách trí tuệ của con người.
Trong vài thập niên qua, kể từ khi có những kính phản xạ không lò (dường kính 8 mét, 10 mét), có các hệ kính vô tuyến giao thoa đồ sộ và đặc biệt vào những năm 90 khởi đầu bằng kinh không gian Hubble và những chuyến bay của các trạm vũ trụ lên nhiều hành tinh, loài người có khả năng nhìn sâu vào vũ trụ (trên 10 tỷ năm ánh sáng), đã có phương tiện do cực kỳ chính xác (như do bức xạ tàn dư vũ trụ 2,735 K), dã "nhận diện" chi tiết hơn nhiều loại thiên thể, trong đó có các hành tinh ở ngoài hệ Mặt Trời (cách ta hàng chục, hàng trăm năm ánh sáng)...
Được sự gợi ý và khích lệ của Hội Thiên văn Vũ trụ Việt Nam, Nhà xuất bản Khoa học và Kỹ thuật tổ chức xuất bản cuốn từ diễn này nhằm đáp ứng kịp thời nhu cầu hiểu biết về vũ trụ những kiến thức khoa học không thể thiếu trong hành trang của con người vào thế kỷ 21.
Các thuật ngữ liên quan đến thiên văn học, vũ trụ học đều được giải thích. Các vấn đề cơ bản được trình bày cặn kẽ, ngoài định nghĩa thông thường còn có phần giới thiệu phương pháp khảo sát, có phần dẫn chứng các kết quả quan trắc, có phần gợi mở nâng cao. Do vậy cuốn sách này không chỉ phục vụ cho công tác giảng dạy, học tập, nghiên cứu chuyên ngành mà là một tài liệu phổ biến, tham khảo cho các ngành khoa học khác kể cả khoa học xã hội và nhân văn.
Tham gia biên soạn có các nhà thiên văn kỳ cựu trong và ngoài nước, và một số nhà khoa học giàu kinh nghiệm. Hy vọng cuốn từ điển này sẽ đáp ứng được yêu cầu của đông đảo bạn đọc. Để lần tái bản được tốt hơn, xin đề nghị bạn dọc vui lòng góp ý, thư gửi theo địa chỉ : Ban Từ điển, Nhà xuất bản Khoa học và Kỹ thuật 70 Trần Hưng Đạo, Hà Nội.
