Đề cập đến câu hỏi tại sao bắt đầu từ khoảng những năm 1500, vài ba quốc gia nhỏ bé miền viễn Tây của liên lục địa Âu – Á lại có thể nổi lên nắm quyền thống trị phần còn lại của thế giới, trong đó có cả những xã hội nằm ở phía đông lục địa Âu – Á vốn đông dân hơn và tinh tế hơn xét về nhiều mặt?

Tác phẩm đã đúc kết lại lịch sử thế giới, ghi lại sự hưng thịnh và suy tàn của các đế chế cùng với những cuộc va chạm (và giao hòa) của những nền văn minh.